EĞRİDERE MAHALLESİ GÜZELLİKLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

  

1.GİRİŞ

Eğridere Mahallesi, Trabzon İli- Çaykara İlçesinin en eski ve toprakları ilçe merkezine bitişik en yakın mahallerinden biridir. Mahalle topraklarının denizden yüksekliği 270 metreden (Çaykara merkezi) 2460 metreye (Kurt Dağı) kadar değişmektedir. Çarşıya, değirmenlere, mezralara, çayırlara, korulara ve yaylaya kendi topraklarından çıkmadan ulaşılabilmektedir. Arazi dik ve kıt olduğu için tarım ile geçinmek mümkün değildir. Sadece meyve ve sebze yetiştiriciliğine uygunluk söz konusudur.  

İlçenin bütün diğer mahalleleri gibi, bu mahallede de insanlar şehirlere göç ettiğinden nüfus giderek azalmaktadır. Fakat şehirlerde çalışanlar ve emekli olanlar yazın 3- 4 ay eski mahallelerine gelip yaşamaktadırlar. Bazıları ise kısa süreli de olsa ata topraklarını ve mezarlarını ziyaret için buraya gelmektedir. Gerek burada yaşayanlar ve gerekse dışarıdan gelenlerin ihtiyaçlarını karşılamada kolaylık sağlamak, buradaki hayat şartlarını kolaylaştırmak, kalitesini yükseltmek ve buranın güzelliklerini ortaya koymak, cazip hale getirmek hususunda neler yapılabilir? Özellikle genç nesilleri bu ata memleketine dinlenme ve tatil maksadıyla çekmek ve daha uzun süre kalmalarını sağlamak üzere neler tasarlanabilir? Bu yazıda bu konu üzerinde durulacaktır.

2. ULAŞIM

1967 yılında büyüklerimiz (vatandaşlar) kendi imkânları ile ilçe merkezinden itibaren araba yolu yapımına başlamışlar ve 1968 yılında 4 kilometrelik araba yolunu denizden 800 metre yükseklikteki cami yanına ulaştırmışlardır. Bu yol ilçedeki bağımsız köy yollarından ilkidir. Fakat köy yolları yapımında acemilik dönemine rastladığı için yolda büyük hatalar yapılmıştır. Yaklaşık eski yaya yolunu takip eden bu yolda kısa mesafelerde keskin dönemeçler ve bazı kesimlerde %24 ‘e varan dik eğimler bulunmaktadır. Bu yolun daha uzun mesafeli dönemeçlerle ve daha düşük eğimlerle (en fazla %8) ıslah edilmesi ve kalitesinin yükseltilmesi gerekir. Bu ise yer yer yol güzergâhının değiştirilmesi anlamına gelmektedir. Ayrıca gerek öndeki aracı geçmede, gerekse karşılıklı geçişlerde daha sık cepler yapmak lüzumludur. Bunun yanında yolların sürekli bakım ve onarımlarının yapılması elzemdir.

Aradan geçen yaklaşık 50 yıl içinde Eğridere’nin iç mahallelerine, mezralarına ve yaylasına kadar pek çok yollar yapılmıştır. Ayrıca komşu mahallelerle de bazı yol bağlantıları sağlanmıştır. Bu yollarda emeği ve yardımı geçen geçmişlerimizin ruhu şad olsun.

Fakat 2015 yılına girerken hala ulaşamadığımız yerler bulunmaktadır.  Bunlar:

1. Kaban yolunun yukarıdan ana yola bağlanması,
2. Serinsu Mahallesi yol bağlantısı,
3. Galinos değirmenlerine ve şelaleye yol bağlanması,
4. Kazan Gölüne ve korulara (koruk), Şirin Mahalleden yol bağlanması,
5. Rakımı 1730 metre olan Beddualı Ormanın tepesine yol bağlanması,
6. Yükselen (Huşo) Mahallesine doğrudan yol bağlanması şeklinde sıralanabilir.

3. KONUT

Çaykara ilçe merkezinde çalışanlar için Eğridere Mahallesinde bazı uygun konut yerleri vardır. Bunlar 1. Niyazioğlu Konağı çevresi (rakımı 440 metre), 2. Fındıklı Camii Civarı (rakımı 580 metre), 3. Eski Halkevi binası çevresi (rakımı 600 metre), 4. Kaban Mahallesi’dir (rakımı 800 metre). Bu dört yer, sırt ve tepelerde olduğu için zeminleri sağlam ve devamlı esinti alırlar. Bu bakımdan buralarda nem daha az ve güneş daha çok etkilidir. Ayrıca en önemli husus sel ve toprak kaymaları (heyelan) tehlikelerinden uzaktırlar.  Ulaşım imkânı geliştirilerek buralarda toplu konut evleri yapmak mümkündür.

Bu arada yanlış bir uygulama olan yüksek katlı beton binalar, mahallede ve yayla evlerinde de yerden mantar gibi bitiyorlar. Eskiden, yapılan bir ev diğer bir evin ışığını, güneşini, rüzgârını ve manzarasını kapatmazdı. Eski tarihi evler gibi tabii malzemelerle yapılmış, çevresi ile uyumlu evler teşvik edilmelidir.

Öte yandan mevcut binalarda günün şartlarına uygun su tesisatı, banyo, tuvalet ve mutfakların yapımı, güneş enerjisi sistemleri teşvik edilmelidir.

            

    

Eğridere Mahallesinden eski ve yeni görüntüler

4. DİNLENME YERİ

İnsanları ve özellikle aslı buralı olanları yöreye çekebilmek için bazı dinlenme yerleri düşünülmesi faydalı olacaktır. Özellikle genç nesillerin tatil ve dinlenmelerini burada yapmaları için cazip imkânlar sağlanmalıdır. Böylece insanların ata toprağı ile bağları kuvvetlenmiş olacak ve dostluk ve akrabalıklar daha gelişebilecektir.

İnsanlar dinlenmek için su mekânı, temiz havası, sakin ortamı, güneşi, yeşili, ormanı ve güzel manzarası olan yerleri tercih etmektedirler. Buralarda oturma yeri yanında gölgelik ve duldalık (daldalık) temini de önemlidir.

Dünyanın çeşitli yerlerinde, insanların yaşına bağlı olarak dinlenme maksadıyla yapacakları şu faaliyetlerinin altyapıları sağlanmaktadır:

1. Yürüyüş yapma, 2. Tek veya takım sporları yapma,  3. Tabiat faaliyetleri, 4. Piknik yapma, 5. İç mekân faaliyetleri, 6. Su faaliyetleri, 7. Manzara seyretme, 8. Bisiklete binme, 9. Arazide araç sürme, 10. Kar ve buz faaliyetleri, 11. Balık avlama, 12. Avlanma ve atış faaliyetleri, 13. Havacılık faaliyetleri, 14. Binicilik faaliyetleri.

Dinlenme yeri seçiminde atalarımızın izini takip etmek bize yol gösterecektir. Bunun için Kondar kampo (Şahin Düzü), Koldo Şerso, Kestane, Gürgenlik, Kukula Suyu, Çavluka Düzü, Kalusa, Alusta, Pirvana eskiden beri dinlenme yeri olarak kullanılmıştır. Bunların geliştirilmesi uygun olabilir.

Bugün diğer mahalle ve yaylaların katılımı ile gerçekleştirilmekte olan Kurtdağı Şenliklerinin yol, su, tuvalet ve oturma yeri ihtiyaçlarının karşılanması öncelik arz etmektedir.

           

           

Çavluka ve Kukula Suyu Mezraları 

Bunlardan başka Tarihi Kale tesislerinde küçük bir park ve çay bahçesi planlamak ve gerçekleştirmek, en az bir değirmeni veya dingi çalışır halde tutup ziyarete açmak planlanabilir. Kazan Gölünün etrafını dolaşan bir yaya gezinti yeri düzenlemek, Dere Çayırında köprü yanında bir dinlenme mekânı meydana getirmek, rakımı 2200 metre olan Kurtdağı Yaylası düzünde 2-3 metre yüksekliğinde bir bent yapmak düşünülebilir. Kurt Dağı’ndan doğup mahalle arazilerinden akan bu dereyi insanlarımız iyi değerlendirememektedir.

      Ayrıca rakımı 1720 metre olan Beddualı Ormanın tepesinde yapılacak bir dinlenme yeri bütün Solaklı Vadisini, hatta denizden geçen gemileri bile seyretme imkânı sağlayacaktır. Şüphesiz en güzel manzara Kaban’dan seyredilir. Buradan hem iki taraftaki vadileri hem de mezra ve dağları seyretmek mümkündür.

           

                      

            Kurtdağı Yaylası ve Kurtdağı Şenlikleri

Yapılacak bazı dinlenme yerlerinde basketbol potası veya sahası gibi spor tesisleri de düşünülebilir.

Bazı mevsimler gruplar veya aileler tarafından geziler düzenlenebilir. Mesela fındık toplama mevsiminde mal sahipleri fındıklarını topladıktan sonra geri kalanları toplamak için fındık elemeye çıkma bunlardan biridir. Ayrıca son baharda ahududu ve mavi yemiş (lirkapa) toplama gezilerine çıkılabilir. Bunlardan başka son baharda yapraklar döküldükten sonra korularda (koruk) ve yüksek yerlerde kestane meyvesi veya gürgen meyvesi toplama eğlenceli olabilir. Kurt Dağı Yayla şenliği gibi, uygun bir ayda mezra şenliği düzenlenebilir.

5. DİĞER HUSUSLAR

Eğridere Mahallesinde yapılacak işlerden diğer ilk akla gelenler şunlardır:

Mezarlık: Mahallede uygun olabilecek ve her mevsim ulaşılabilecek bir veya birden fazla mezarlık yeri belirlemek ve alt yapısını oluşturmak. Mevcut mezarlıklarıgüzelleştirmek, çiçeklendirmek ve bakımını yapmak.

Su Kaynağı ve Suyolu: Mahalledeki su kaynakları ve su isale hatlarını sürekli bakımını ve onarımını yapmak.

Pazar Yeri: Özellikle yaz aylarında merkezi bir yerde haftada bir gün açılan bir Pazaryeri kurdurmak.

Müze: İlköğretim Okulu uzun yıllar boş durmakta ve boş olduğu için tahrip olmaktadır. Bu taş duvarlı binayı müze veya benzer bir maksatla kullanıma hazırlamak ve açmak.

Çay Ocağı: Merkezi bir yerde bir çay ocağı ve ailece oturulabilecek bir çay bahçesi düzenlemek.

Servis veya Otobüs: Nüfusun yoğun olduğu aylarda İlçe merkezi - Mahalle ve Yayla arasında bir ulaşım servisi veya minibüs servisi koymak.

            

Eğridere Mahallesinin çeşme ve ilkokulu

6. KİMLERLE YAPILACAK

Bu çalışmaları kimlerle gerçekleştirmek mümkün olabilir? Bazı işleri gerçekleştirmek için iş bölümleri yapılabilir. Aşağıdaki kişi ve kuruluşlar işlere sahip çıkabilir.

1. Şahıs veya grupların ve iş adamlarının yapabileceği işler,
2. Sivil toplum kuruluşlarının yapabileceği işler,
3. Cami imamlarının yapacağı işler,
4. Mahalle muhtarlığının yapacağı işler,
5. Komşu köylerle (mahallelerle ) ortak yapılabilecek işler,
   
   
6. İlçe Belediyesinin yapabileceği işler,
7. İlçe Belediyesinin teşvik edileceği işler,
8. Kaymakamlığın yapabileceği işler,
9. Büyükşehir belediyesinin yapacağı işler,
10. Valiliğin ve merkezi hükümetin yapacağı işler.

En önemli bir husus bu işler için mali kaynak bulabilmektir. Belli ve tutarlı projeler hazırlanırsa Avrupa Birliği fonları gibi bazı fonlardan istifade edilebilir. Elbette bütün bu işler birden gerçekleştirilemez. Bunlar önem, kolaylık ve öncelik açısından sıralanarak zaman içinde peyderpey gerçekleştirilebilir. Yıldan yıla yapılan dökümlerle bunlardan gerçekleşenlerin ve gerçekleşmemiş olanların listesi devamlı gündemde tutulması gerekir.

7. SONUÇ

Yukarıda Eğridere Mahallesinde yapılacak bazı işler özetlenmiştir. Bütün bu çalışmalar amatörce değil, işin profesyonelleri tarafından projeleri hazırlanarak yapılmalıdır. Her biri küçük dahi olsa birer sanat eseri olarak planlanmalı, projeleri hazırlanmalı ve gerçekleştirilmelidir. İnsanlar artık sadece evlerinin içinin güzel olmasını istemiyor. Evinin etrafının, eve gidip gelirken gördüğü manzaraların ve mahallesinin de güzel olmasını istemektedirler.

Eğridere Mahallesi ihtiyaçları sıralanarak her yıl gerçekleştirilenlerin dökümü çıkarılmalıdır.  Ayrıca yeni hayat şartlarında zamanla ortaya çıkacak yeni ihtiyaçlar da projeler halinde peyderpey devreye sokulabilir.